Andrzej z Kokorzyna
(około 1397? Kokorzyn koło Kościana – około 1435)
filozof, teolog, ksiądz, profesor i rektor Akademii Krakowskiej
rodzina
pochodził ze szlacheckiej rodziny z okolic Kokorzyna
syn Wisława, właściciela wsi Kokorzyn
biogram
Był jednym z pierwszych profesorów odnowionej Akademii Krakowskiej. Studiował na uniwersytecie w Pradze, gdzie uzyskał stopień bakałarza, następnie magistra sztuk wyzwolonych. Przeniósł się do Krakowa, wykładał filozofię w Akademii Krakowskiej, gdzie został dziekanem wydziału filozoficznego. Przyjął święcenia kapłańskie i rozpoczął studia teologiczne w Akademii Krakowskiej, gdzie uzyskał doktorat teologii. Trzykrotnie pełnił funkcję rektora.
Został posłem Władysława II Jagiełły na sobór w Konstancji, wysłany w celu uzyskania dyspensy na zawarcie przez króla związku małżeńskiego z Elżbietą Granowską. Został kustoszem kolegiaty w Sandomierzu. Wybrany biskupem przez kapitułę przemyską, godności tej nie przyjął.
Był wybitnym profesorem uczelni krakowskich (maximus artista in studio Cracoviensi famabatur), znanym kaznodzieją, nauczycielem między innymi Jana z Kęt oraz Bernarda Hesse. Uważany przez Jędrzeja Gałkę z Dobczyna, jego ideowego przeciwnika, za najwybitniejszego filozofa o poglądach nominalistycznych na uczelni krakowskiej na początku XV wieku.
Autor wielu prac teologicznych (obok komentarza napisanego pod wpływem Grzegorza z Rimini do I ks. Sentencji P. Lombarda (rkp. BJ 1525)) napisał także komentarz do Fizyki Arystotelesa pt. Puncta super octo libros Physicorum, powstały zapewne około 1406/7 roku i który zachował się jedynie w późniejszej przeróbce. Zachowały się także dwa jego kazania (rkp BJ 2372) oraz traktat o Komunii pod dwiema postaciami (Tractatus de communione sub utraque specie, rkp BJ 425), w którym polemizował z husytami. Autor niedokończonego podręcznika dla duchowieństwa diecezji krakowskiej o odprawianiu mszy i udzielaniu wiernym sakramentów świętych Speculum sacerdotum.
Aktywny przeciwnik husytyzmu, w towarzystwie między innymi Franciszka z Brzegu, Jana Elgota i Benedykta Hessego, brał udział w słynnej dyspucie z husytami na zamku królewskim na Wawelu.
wybrane prace:
prace w rękopisach:
Expositio canonis missce, będące częścią niedokończonego dzieła Speculum sacerdotum, przeznaczonego dla duchowieństwa diecezji krakowskiej (O liturgii mszalnej)
Tractatus de communione sub utraque specie, gdzie zwalczał praktykę przyjmowania przez wiernych komunii świętej pod dwiema postaciami
traktat o wartości wolnych czynów
traktat o sankcjach za przewinienia
traktat o dobrach materialnych księży
kalendarium
1399 - uzyskał stopień bakałarza sztuk wyzwolonych
1402 – promowany na magistra filozofii
1404 – rozpoczął wykłady filozofii w Akademii Krakowskiej
1406 – został dziekanem wydziału filozoficznego
1408 - przyjął święcenia kapłańskie
1408–1409 - pełnił funkcję rektora Akademii
1409 - rozpoczął studia teologiczne w Akademii Krakowskiej
1411 – uzyskał tytuł bakałarza teologii
1411 IV 21 – z poparcia królowej Elżbiety Granowskiej został proboszczem w Łańcucie
1417 – poseł Władysława Jagiełły na sobór w Konstancji
1420 – biskup elekt przemyski, godności tej nie przyjął
1424 - piastował stanowisko kanclerza królowej Zofii
1425 – zakończył studia doktoratem
1426 IV 24 – ponownie został wybrany rektorem
1428 – został archidiakonem krakowskim
1429 – rektor Akademii
1431 III 19 – brał udział w dyspucie z husytami na zamku wawelskim
źródła:
Poglądy filozoficzne Andrzeja z Kokorzyna, Studia Mediewistyczne, Warszawa 1964
M. Rode, Mała encyklopedia teologiczna, tom.1, Warszawa 1988
Jan Nepomucen Fijałek, Studia do dziejów Uniwersytetu Krakowskiego i jego wydziału teologicznego w XV wieku, Kraków 1898
Kazimierz Morawski, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1900
Słownik biograficzny historii Polski, Ossolineum, Wrocław 2005