Miriam Akavia
pierwotnie Matylda Weinfeld
(20 listopada 1927 Kraków – 16 stycznia 2015 Tel Awiw)
pisarka i tłumaczka
rodzina
pochodziła z asymilowanej rodziny żydowskiej, córka Hirsza Weinfelda (1894-1944), handlarza drewnem, i Broni z domu Plessner (1898-1945)
miała starszą siostrę Lusię i starszego brata Józefa
mąż Chanan Akavia, żyd z Węgier
córki: Ronit i Ofri
biogram
W Krakowie mieszkała wraz z rodziną w czteropokojowym mieszkaniu przy ul. Łobzowskiej 47, reszta rodziny: dziadkowie, wujkowie i ciotki mieszkała na krakowskim Kazimierzu. Uczęszczała do państwowej szkoły im. T. Lenartowicza przy ul. Pędzichów 13 i do Bejt Jaakow – żydowskiej szkoły dla dziewcząt, chodziła również na zajęcia gimnastyczne do Żydowskiego Towarzystwa Gimnastycznego. Na wakacje wraz z rodzeństwem i dziećmi ciotki wyjeżdżała na letnisko, zwykle do Muszyny, gdzie często kąpała się w Popradzie.
Po wkroczeniu Niemców do Krakowa do ich mieszkania dokwaterowano Niemców, a następnie rodzina musiała przenieść się do getta. Wraz z bratem na aryjskich papierach uciekli do Lwowa, skąd po miesiącu wróciła do krakowskiego getta. Brat prawdopodobnie zginął we Lwowie. Po likwidacji getta została więźniarką obozu w Płaszowie. Stamtąd jej ojciec został wywieziony do obozu w Mauthausen, a ona wraz z matką i siostrą trafiły do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Wzięły udział w marszu śmierci, który zakończył się w obozie koncentracyjnym w Bergen-Belsen. Tam zmarła jej matka, a ona sama po wyzwoleniu obozu przez Anglików została zabrana przez szwedzki Czerwony Krzyż do szpitala w Szwecji na rekonwalescencję lecząc się przez kilka miesięcy między innymi z gruźlicy.
Po odzyskaniu sił wraz z przyszłym mężem Chananem wyjechała do Palestyny. Początkowo zamieszkali w kibucach, później we własnym mieszkaniu. Została dyplomowaną pielęgniarką, potem studiowała literaturę i historię. Została attache kulturalnym w przedstawicielstwach Izraela w Budapeszcie i Sztokholmie. Była przewodniczącą Towarzystwa Izrael-Polska w Tel Awiwie, działała w Związku Krakowian w Izraelu, Stowarzyszeniu im. J. Korczaka, Związku Pisarzy Hebrajskich, izraelskim PEN Clubie i komisji Jad Waszem przy nadawaniu tytułu Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Jako przewodnicząca Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Izraelskiej organizowała spotkania młodzieży obu krajów, prowadziła walkę ze stereotypami dzielącymi Polaków i Żydów. Była stuprocentowy „krakauerem” mocno emocjonalnie związana z Krakowem i z Fundacją Judaica Centrum Kultury Żydowskiej. Wśród wielu wyróżnień jakimi ją uhonorowano jest także statuetka Felka (nagroda ustanowiona prze Fundację Judaica).
Pierwszą książkę napisała mając 47 lat. W swoich książkach wspominała dzieciństwo, przeżycia wojenne i Holocaust. Ponadto tłumaczyła literaturę polską na hebrajski (między innymi książki Hanny Krall, Józefa Hena i Juliana Stryjkowskiego) i hebrajską (książki Szmuela Josefa Agnona, Amosa Oza oraz książki własne) na język polski.
Została pochowana na Cmentarzu w Nataf.
wybrane prace:
1975 – debiutowała opowieścią Neurim be-szalechet
1989 – Jesień młodości
1990 – Moja winnica (wydanie polskie)
1992 – Cena
2000 – Urojenia
2005 – Moje powroty
kalendarium
1946 – przedostała się do Palestyny
1948 – wzięła udział w wojnie o niepodległość Izraela
1953 – zamieszkała w Tel Awiwie
1957 – została zatrudniona w Agencji Żydowskiej (Sochnut)
1978 – otrzymała Nagrodę Jad Waszem
1983-1988 – odbyła studia z literatury hebrajskiej i powszechnej na uniwersytecie w Tel Awiwie
1991 – odznaczona Złotym Orderem Zasługi Rzeczypospolitej
źródła:
Dorota Terakowska, Trzykrotne narodziny Miriam, http://terakowska.art.pl/ [dostęp: 9.05.2015]
Miriam Akavia: Wola serca lub Modlitwa, „Nigdy Więcej” 2009, nr 17 (.pdf) [dostęp: 9.05.2015]
Miriam Akavia w filmie na serwisie YouTube [dostęp: 9.12.2023]
teatrnn.pl [dostęp 10.12.2023]